Ο… Ολλανδός Ρόυ Ρέης!

 

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Χτες, αναζητώντας κάποια ποδοσφαιρικά στατιστικά από το αρχείο της παλαιάς εφημερίδας Αθλητική Ηχώ, το οποίο παρεμπιπτόντως βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα gazzetta.gr έπεσα πάνω σε μία αναπάντεχη ανακάλυψη! Την 1^η Φεβρουαρίου του 1959 η εφημερίδα ξεκίνησε να δημοσιεύει ένα κόμικ-στριπ (με τρία καρέ τη φορά) που εστίαζε σε έναν διάσημο ποδοσφαιριστή, ακαθόριστης εθνικότητας. Ο τίτλος της σειράς (στα ελληνικά) ήταν Ο Σέντερ Φορ με τα Μαγικά Πόδια, δίχως άλλες λεπτομέρειες για την προέλευσή του. Αντί για τα «μπαλονάκια» που ξέρουμε, υπήρχε μικρό κείμενο στο κάτω μέρος των καρέ. Καθώς κάτι τέτοιες έρευνες στο χώρο του κόμικ με «εξιτάρουν» ιδιαίτερα, το έψαξα κάπως. Γρήγορα βρήκα πως πρόκειται για μία δημιουργία ενός Ολλανδού σχεδιαστή, ονόματι Henk Sprenger (3.1.1919 – 29.12.2005).

Εφημερίδα Αθλητική Ηχώ (1.2.1959): Επεισόδιο #1

Ο κεντρικός χαρακτήρας.

Ο Kick Wilstra είναι ένας νέος ξανθός ποδοσφαιριστής με τεράστια φυσικά προσόντα, αθλητικές ικανότητες και πάνω απ’ όλα, αίσθηση δικαίου. Το όνομά του, σημειωτέον ότι προέρχεται από τη σύνθεση μέρους των ονομάτων τριών (υπαρκτών) διάσημων Ολλανδών παικτών και πιο συγκεκριμένα του οπισθοφύλακα "Kick" Smit (1911-1974), του ντριπλέρ Faas Wilkes (1923-2006) και του στράικερ Abe Lenstra (1920-1985). Για τη νεολαία που ανδρωνόταν στην Ολλανδία τα πρώτα, πολύ δύσκολα μεταπολεμικά έτη της ανοικοδόμησης από τις καταστροφές του Β’ παγκόσμιου πολέμου, η φυσιογνωμία του έγινε ένα πραγματικό σύμβολο. Η αγαπημένη του ρήση «Πάντα Προχώρα Εμπρός» έγινε σύνθημα για μία ολόκληρη γενιά που τον λάτρεψε. Το κόμικ δημοσιεύτηκε τόσο από εφημερίδες, όσο και περιοδικά, γνωρίζοντας εξαιρετική απήχηση. Να σημειωθεί ότι σε αυτό του το έργο, ο δημιουργός, σταδιακά αντικατέστησε τα πυκνογραμμένα (και ως εκ τούτου κουραστικά) κείμενα στο κάτω μέρος της σελίδας, με τα «συννεφάκια» που ξέρουμε, ενώ διακρίθηκε για την αποτύπωση στα καρέ, ευφάνταστων εκφράσεων.

Ο Kick, λοιπόν, προηγούμενος μάλιστα κατά 5 χρόνια από τον αντίστοιχο, Βρετανό ποδοσφαιρικό ήρωα, Roy Race (εβδομαδιαία έκδοση: 1954 – 1993) αποτελεί κατά κάποιον τρόπο έναν αντίστοιχο ήρωα, που εμπνέει και διδάσκει στους μικρούς αναγνώστες μία σειρά από αρετές, όπως αγωνιστικότητα, πνεύμα αυτοθυσίας, ενώ προάγει το έντιμο παιχνίδι – Ευ Αγωνίζεσθαι (Fair Play).

Λίγα λόγια για τον καλλιτέχνη και το έργο του.

Ο Sprenger γεννήθηκε στο Oostknollendam της επαρχίας Zaan και σήμερα θεωρείται στη χώρα του ως ένας από τους πλέον εμβληματικούς καλλιτέχνες. Στη γενέτειρά του, αλλά και στην υπόλοιπη Ολλανδία υπάρχουν δρόμοι και πλατείες με το όνομά του. Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το χώρο, αφού πρώτα παρακολούθησε μαθήματα τέχνης σε ένα τοπικό σχολείο, το 1943 κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Αυτή την περίοδο μάλιστα σχέδιά του δημοσιεύθηκαν στο παράνομο, αντιστασιακό Τύπο. Εργάστηκε αρχικά για τα στούντιο κινουμένων σχεδίων Toonder-Geesnik του Άμστερνταμ, ενώ το πρώτο του κόμικ δημοσιεύτηκε το 1945 στην εφημερίδα De Geillnstreerde.

Το 1947 παρουσίασε το πρώτο πραγματικά εντυπωσιακό έργο του (είχαν ήδη προηγηθεί και άλλα) με τίτλο Arend Stork το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Piloot Storm, επιστημονικής φαντασίας με πρωταγωνιστή έναν ατρόμητο πιλότο – κοσμοναύτη. Οι περιπέτειες αυτές εμφανίστηκαν στην Ολλανδία σε δώδεκα συνολικά τόμους, ενώ διαβάστηκαν επίσης στο Βέλγιο και στη Γαλλία. Έως το 1973 που η σειρά τερματίστηκε, ο ακούραστος Sprenger είχε δημοσιεύσει συνολικά 85 ιστορίες με σχεδόν 7.000 καρέ. 

Ο σχεδιαστικός όμως "Κολοφώνας" του Ολλανδού εικονογράφου ήταν η σειρά που προ-ανάφερα. Την άρχισε το 1949 σαν στριπ εφημερίδας με τίτλο Kick Wilstra (πλήρης τίτλος De Avonturen van Kick Wilstra – De Wonder-Midvoor) και την ολοκλήρωσε το 1975, παράγοντας 1.700 καρέ σε 18 άλμπουμ. Για το σχεδιασμό της ο ίδιος αναφέρει πως εμπνεύστηκε από τη γραμμή του Αμερικανού δημιουργού Ray Gotto Προσωπικά, πάντως, θεωρώ πως το (αθλητικό) σχέδιό του εμφανίζει αρκετές ομοιότητες με εκείνο του Βρετανού ομόλογού του, Bert Vandeput.

Εκείνη την ίδια χρονιά (1975) αποφάσισε να αφήσει τα κόμικς για να ασχοληθεί με το σχεδιασμό αεροσκαφών στην εταιρεία Fokker. Τον Οκτώβριο του 2003, μεταξύ άλλων συναδέλφων του, του απονεμήθηκε το τιμητικό βραβείο Stripschap. Έφυγε από τη ζωή πέντε μόλις ημέρες πριν τα 87^α γενέθλιά του.  

• Το βιογραφικό του καλλιτέχνη στη Lambiek Comiclopedia.